شب یلدا در دوبیتی های فایز دشتی
شفق روشن ز عکس رویت ای دوست
شب یلدا اسیر مویت ای دوست
چه می شد گر دمی فایز نشیند
ببوید زلف عنبر بویت ای دوست
سر زلف سیاهت شام یلداست
طلوع صبح در جیب تو پیداست
شب و روز تو فایز همچنین است
خوشم کاین هر دو نعمت قسمت ماست
یلدا مبارک
فایز دشتی و احادیث و روایات
محافل و مکتب خانه هایى که فایز در آنهادرس خوانده و محیط تربیتى او به خصوص معاشرتش با علماى مذهبى و شعراى محلى ایجاب مىنموده است که به ناچار بااحادیث و روایات آشنایى پیدا کند. بى شک خواندن قرآن و کتب مذهبى و ادبى و بحث و جدالى که در آن روزگار در آن دیار بیشتر جنبه مذهبى و ادبى داشته در فایز اثر گذاشته و او را با روایات و قصص قرآن و داستانهاى مختلف آشنا کرده است. گاهى عشق سرکش زلیخا به یوسف الهام بخشش مىشود براى سرودن این دوبیتى:
سحر گاهان زغم با باد شبگیر
کم یعقوب سان این قصه تقریر
به مصر تن زلیخاى خیانت
گرفته یوسف دل کرده زنجیر
و زمانى به یاد آتش طور مىافتد و ظهور موسى و چنین مىسراید:
زحسن رویت اى نادیده مهجور
شدم پیر و حزین وزار و رنجور
بت فایز تجلى کن به یکبار
همان نورى که بد در وادى طور
یا:
به زیر گوش برق گوشواره
زده بر خرمن عمرم شراره
بیافایز که از نو آتش طور
تجلى کرده بر موسى دوباره
گاهى اذان بلال خوش آواز مسحورش مىکند و زمانى غرق عظمت و شکوه آیات قرآن مىشود:
نه هر سرچشمهاى آب زلالست
نه هر لاله رخى صاحب کمالست
نه هر برگشته بختى هست فایز
نه هرگلدسته خوان مثل بلالست
یا :
بدى زلف سیاهت لیلة القدر
شب وصلت ز الف شهر بهتر
هر آن کس یار فایز دید، گفتا:
«سلام هر حتى مطلع الفجر»
و زمانى که به یاد آتش نمرود گلستان خلیل مىافتد چه خوب و زیبا مىسراید:
صنم عشق تو همچون نار نمرود
مرادر منجنیق عشق فرسود
خلیل آسا رودفایز در آتش
تو«قل یا نار کونى برد» کن زود
و باز هم متأثر مىشود از آیات قرآن در این دوبیتى:
دو گیسوى تو جانا لیلة القدر
بیاض گردن تو مطلع الفجر
ملایک تهنیت گویند فایز!
«شب وصلت زالف شهر بهتر»
برگرفته از کتاب ترانه های فایز دشتی / عبد المجید زنگویی
